مهندسی جلوگیری از خطا – Mistake Proofing در واقع Poka-Yoke، یک واژه ژاپنی به‌معنای خطاگریزی یا پیشگیری از اشتباه است. این فلسفه، بخشی کلیدی از نظام تولید ناب (Lean Manufacturing) است و هر سازوکار، طراحی یا ابزاری را شامل می‌شود. دلایل اهمیت اجرای پوکایوکه (Key Advantages) کاهش هزینه‌ها با حذف دوباره‌کاری، ضایعات، تعمیرات و توقف خط. پیشگیری از خطا (Error Prevention) خطا قبل از وقوع متوقف می‌شود، نه بعد از پیدا شدن. تضمین کیفیت (Quality Assurance) کیفیت در طراحی فرآیند تعبیه می‌شود؛ نه در پایان. ایمنی عملیاتی (Operational Safety) کاهش حوادث انسانی با استفاده از طراحی‌های هوشمند. ساده‌سازی فرآیند (Process Simplification) عملیات «بدون امکان اشتباه» طراحی می‌شود. بهبود مستمر (Continuous Improvement) هر پوکایوکه یک چرخه یادگیری و کاهش خطاست. نمونه‌های Poka-Yoke در کاربردهای صنعتی ▫️شابلون‌گذاری قطعات برای جلوگیری از مونتاژ اشتباه ▫️استفاده از رنگ‌کدینگ برای جلوگیری از اشتباه در انتخاب ابزار ▫️سنسور لیمیت‌سوئیچ جهت اطمینان از بسته بودن کامل درب ایمنی ▫️پین راهنما (Locator Pin) برای جلوگیری از نصب نادرست قطعه ▫️استفاده از QR/Barcode جهت بارکدخوان در خط مونتاژ سه سطح اصلی Poka-Yoke در سطح حرفه‌ای ۱. سطح Prevention (پیشگیری) خطا از نظر طراحی غیرممکن می‌شود. مثال: کانکتوری که فقط در یک جهت جا می‌خورد. ۲.سطح Detection (تشخیص) سیستم در لحظه خطا را تشخیص می‌دهد و اجازه ادامه نمی‌دهد. مثال: وجود سنسور وزن برای بررسی قرارگیری قطعه. ۳.سطح Warning (هشدار) آلارم، رنگ، لایت‌ها یا سیگنال‌ها برای هشدار اشتباه. مثال: چراغ‌های Andon یا لیبل‌های رنگی.

فهامه,مهندسی,کیفیت,عارضه یابی,کنترل کیفیت