معرفی دوره «تاریخ و فلسفه علم» (مقطع کارشناسی ارشد)

موسسه دین پژوهی التوحید
موسسه دین پژوهی التوحید

در دنیای امروز، آشنایی صرف با محتوای علوم، بدون درک بنیان‌ها، خاستگاه‌ها و ماهیت آن، دانشی سطحی و ناقص خواهد بود. علم نه مجموعه‌ای از گزاره‌های تغییرناپذیر، بلکه فرآیندی زنده، انسانی و برآمده از زمینه‌های تاریخی و فرهنگی است. از همین رو، دوره «تاریخ و فلسفه علم» در مقطع کارشناسی ارشد طراحی شده تا چشم‌اندازی نو، عمیق و انتقادی را در برابر دانشجویان بگشاید. ضرورت دوره این دوره، دانشجویان را از اجراکنندگان منفعل نظریه‌ها به اندیشمندان نقاد و خلاق بدل می‌کند. شرکت‌کنندگان خواهند آموخت که: مفروضات بنیادین رشته‌ی خود را بازاندیشی کنند؛ محدودیت‌های علم را بشناسند؛ در برابر پدیده‌هایی چون «شبه‌علم» با دیدگاهی آگاهانه و مستدل موضع بگیرند؛ و نگاه خود به علم را از مصرف‌گرایی صرف، به اندیشه‌ای سازنده و تحول‌آفرین ارتقاء دهند. اهداف اصلی دوره آشنایی با مهم‌ترین تحولات تاریخ علم، از اندیشه‌های باستانی تا انقلاب‌های علمی دوران مدرن. بررسی پرسش‌های بنیادین فلسفه علم؛ از جمله معیار تمایز علم از غیرعلم، چیستی تبیین علمی و مسئله پیشرفت دانش. تحلیل و نقد دیدگاه فیلسوفان برجسته همچون کارل پوپر، توماس کوهن، لاکاتوش و فایرابند. تقویت توانایی تحلیل انتقادی با مطالعه‌ی نمونه‌های تاریخی از انقلاب‌های علمی، نظیر انقلاب کپرنیکی، داروینی و نظریه نسبیت. ساختار و سرفصل‌های دوره این دوره در ۱۵ جلسه آموزشی ارائه می‌شود و مباحث آن از: کلیات و ریشه‌های تاریخی علم آغاز می‌گردد؛ به معرفی و نقد مکاتب اصلی فلسفه علم (پوزیتیویسم، ابطال‌گرایی، نظریه پارادایم‌ها، برنامه‌های پژوهشی و …) می‌پردازد؛ سپس با تحلیل موردی انقلاب‌های بزرگ علمی ادامه می‌یابد؛ و سرانجام با نگاهی آینده‌پژوهانه، چشم‌اندازهای پیش‌روی این حوزه را جمع‌بندی می‌کند. ‍ مخاطبان دوره این دوره نه‌تنها برای دانشجویان علوم پایه و مهندسی، بلکه برای پژوهشگران علوم انسانی نیز فرصتی ارزشمند است؛ چرا که فهم عمیق تاریخ و فلسفه علم، دریچه‌ای تازه به روی همه‌ی رشته‌ها می‌گشاید و زمینه‌ساز نوآوری، پرسشگری و نگاه نقادانه در مسیر پژوهش علمی خواهد بود.

نقد الحاد جدید,الحاد,التوحید,موسسه دین پژوهی التوحید,الحاد جدید

توضیحات

در دنیای امروز، آشنایی صرف با محتوای علوم، بدون درک بنیان‌ها، خاستگاه‌ها و ماهیت آن، دانشی سطحی و ناقص خواهد بود. علم نه مجموعه‌ای از گزاره‌های تغییرناپذیر، بلکه فرآیندی زنده، انسانی و برآمده از زمینه‌های تاریخی و فرهنگی است. از همین رو، دوره «تاریخ و فلسفه علم» در مقطع کارشناسی ارشد طراحی شده تا چشم‌اندازی نو، عمیق و انتقادی را در برابر دانشجویان بگشاید. ضرورت دوره این دوره، دانشجویان را از اجراکنندگان منفعل نظریه‌ها به اندیشمندان نقاد و خلاق بدل می‌کند. شرکت‌کنندگان خواهند آموخت که: مفروضات بنیادین رشته‌ی خود را بازاندیشی کنند؛ محدودیت‌های علم را بشناسند؛ در برابر پدیده‌هایی چون «شبه‌علم» با دیدگاهی آگاهانه و مستدل موضع بگیرند؛ و نگاه خود به علم را از مصرف‌گرایی صرف، به اندیشه‌ای سازنده و تحول‌آفرین ارتقاء دهند. اهداف اصلی دوره آشنایی با مهم‌ترین تحولات تاریخ علم، از اندیشه‌های باستانی تا انقلاب‌های علمی دوران مدرن. بررسی پرسش‌های بنیادین فلسفه علم؛ از جمله معیار تمایز علم از غیرعلم، چیستی تبیین علمی و مسئله پیشرفت دانش. تحلیل و نقد دیدگاه فیلسوفان برجسته همچون کارل پوپر، توماس کوهن، لاکاتوش و فایرابند. تقویت توانایی تحلیل انتقادی با مطالعه‌ی نمونه‌های تاریخی از انقلاب‌های علمی، نظیر انقلاب کپرنیکی، داروینی و نظریه نسبیت. ساختار و سرفصل‌های دوره این دوره در ۱۵ جلسه آموزشی ارائه می‌شود و مباحث آن از: کلیات و ریشه‌های تاریخی علم آغاز می‌گردد؛ به معرفی و نقد مکاتب اصلی فلسفه علم (پوزیتیویسم، ابطال‌گرایی، نظریه پارادایم‌ها، برنامه‌های پژوهشی و …) می‌پردازد؛ سپس با تحلیل موردی انقلاب‌های بزرگ علمی ادامه می‌یابد؛ و سرانجام با نگاهی آینده‌پژوهانه، چشم‌اندازهای پیش‌روی این حوزه را جمع‌بندی می‌کند. ‍ مخاطبان دوره این دوره نه‌تنها برای دانشجویان علوم پایه و مهندسی، بلکه برای پژوهشگران علوم انسانی نیز فرصتی ارزشمند است؛ چرا که فهم عمیق تاریخ و فلسفه علم، دریچه‌ای تازه به روی همه‌ی رشته‌ها می‌گشاید و زمینه‌ساز نوآوری، پرسشگری و نگاه نقادانه در مسیر پژوهش علمی خواهد بود.