ابن عطیه: مفسر بزرگ اندلس و اسرار تفسیر "المحرر الوجیز"

مجتمع علمی فرهنگی سلطان العلماء بندرلنگه
مجتمع علمی فرهنگی سلطان العلماء بندرلنگه

در این ویدیو، شیخ سید محمد شریف هاشمی به تحلیل جامع زندگی و روش تفسیری ابن عطیه اندلسی (۴۸۰-۵۴۲ هجری)، مفسر برجسته قرن ششم، می‌پردازد. ابن عطیه که در گرانادای اندلس (غرب جهان اسلام) می‌زیست، با نگارش تفسیر گران‌سنگ «المحرر الوجیز فی تفسیر الکتاب العزیز»، بنیان‌گذار سبکی نوین در تفسیر قرآن شناخته می‌شود. روش‌شناسی منحصر به فرد او، پلی میان تفاسیر صرفاً روایی (مبتنی بر حدیث) و تفاسیر عقلی (به رأی) بود. او با تکیه بر تخصص اصلی خود یعنی علم لغت، به تحلیل عمیق واژگان و ساختارهای قرآن پرداخت و از شواهد شعری برای اثبات دیدگاه‌های خود بهره فراوان برد. این رویکرد، او را از مفسرانی مانند زمخشری که تخصصش بلاغت بود، متمایز می‌کند. ابن عطیه در تفسیر خود به منابع عظیمی از جمله تفسیر طبری، آثار سیبویه، ابوعلی فارسی و ابن جنی استناد کرده، اما رویکردی کاملاً انتقادی داشته و صرفاً ناقل آراء نبوده است. او در برخورد با اسرائیلیات روشی محتاطانه در پیش گرفت و با تفاسیر باطنی و رمزی به شدت مخالفت می‌کرد. این جلسه همچنین به جایگاه علمی خاندان "بنی عطیه"، اساتید او، مذهب فقهی‌اش (مالکی)، و تأثیر عمیق تفسیر او بر مفسران بزرگی چون ابی حیان اندلسی می‌پردازد. در نهایت، «المحرر الوجیز» به عنوان یک مرجع پژوهشی ضروری برای فهم معانی لغوی قرآن و سرآغاز یک مکتب تفسیری جدید معرفی می‌شود که تا به امروز مورد توجه محققان است.

تفسیر,اندلس,معرفی,بندرلنگه,اسلامی

توضیحات

در این ویدیو، شیخ سید محمد شریف هاشمی به تحلیل جامع زندگی و روش تفسیری ابن عطیه اندلسی (۴۸۰-۵۴۲ هجری)، مفسر برجسته قرن ششم، می‌پردازد. ابن عطیه که در گرانادای اندلس (غرب جهان اسلام) می‌زیست، با نگارش تفسیر گران‌سنگ «المحرر الوجیز فی تفسیر الکتاب العزیز»، بنیان‌گذار سبکی نوین در تفسیر قرآن شناخته می‌شود. روش‌شناسی منحصر به فرد او، پلی میان تفاسیر صرفاً روایی (مبتنی بر حدیث) و تفاسیر عقلی (به رأی) بود. او با تکیه بر تخصص اصلی خود یعنی علم لغت، به تحلیل عمیق واژگان و ساختارهای قرآن پرداخت و از شواهد شعری برای اثبات دیدگاه‌های خود بهره فراوان برد. این رویکرد، او را از مفسرانی مانند زمخشری که تخصصش بلاغت بود، متمایز می‌کند. ابن عطیه در تفسیر خود به منابع عظیمی از جمله تفسیر طبری، آثار سیبویه، ابوعلی فارسی و ابن جنی استناد کرده، اما رویکردی کاملاً انتقادی داشته و صرفاً ناقل آراء نبوده است. او در برخورد با اسرائیلیات روشی محتاطانه در پیش گرفت و با تفاسیر باطنی و رمزی به شدت مخالفت می‌کرد. این جلسه همچنین به جایگاه علمی خاندان "بنی عطیه"، اساتید او، مذهب فقهی‌اش (مالکی)، و تأثیر عمیق تفسیر او بر مفسران بزرگی چون ابی حیان اندلسی می‌پردازد. در نهایت، «المحرر الوجیز» به عنوان یک مرجع پژوهشی ضروری برای فهم معانی لغوی قرآن و سرآغاز یک مکتب تفسیری جدید معرفی می‌شود که تا به امروز مورد توجه محققان است.