قرارداد جعاله (J'alah) یکی از پرکاربردترین و در عین حال، کمتر شناخته‌شده‌ترین عقود در نظام حقوقی ایران و فقه اسلامی است. بسیاری از ما روزانه بدون آنکه نام حقوقی آن را بدانیم، از این نوع قرارداد استفاده می‌کنیم؛ از پرداخت مژدگانی برای یافتن یک وسیله گمشده تا سپردن یک پروژه ساختمانی به پیمانکار. در این مقاله جامع، به بررسی کامل این قرارداد، ارکان، انواع و نکات کلیدی آن می‌پردازیم. تعریف دقیق قرارداد جعاله (جعاله چیست؟) بر اساس ماده ۵۶۱ قانون مدنی ایران، «جعاله عبارت است از التزام شخصی به اداء اجرت معلوم (جُعل) در مقابل عملی، اعم از اینکه طرف معین باشد یا غیر معین.» به زبان ساده‌تر، جعاله یعنی یک نفر (که به او جاعل گفته می‌شود) اعلام می‌کند که هر کس (که به او عامل گفته می‌شود) کار مشخصی را برای او انجام دهد، مبلغ یا پاداش معینی (که به آن جُعل می‌گویند) دریافت خواهد کرد. نکته کلیدی در جعاله، تمرکز بر «نتیجه» است. ارکان اصلی قرارداد جعاله هر قرارداد جعاله برای اینکه معتبر باشد، باید دارای چهار رکن اساسی زیر باشد: جاعل (Ja'el): شخصی است که درخواست انجام کار را دارد و متعهد به پرداخت پاداش (جعل) می‌شود. جاعل باید اهلیت قانونی برای تصرف در اموال خود را داشته باشد (عاقل، بالغ و رشید باشد). عامل (Amel): شخصی است که کار مورد نظر جاعل را انجام می‌دهد. عامل می‌تواند یک شخص معین یا هر شخص نامعینی باشد که از موضوع اطلاع پیدا کرده و کار را انجام می‌دهد. جُعل (Jo'l): همان پاداش، دستمزد یا اجرتی است که جاعل متعهد به پرداخت آن در قبال انجام کار می‌شود. جعل باید معلوم و معین باشد (مثلاً یک میلیون تومان) یا حداقل قابل تعیین باشد (مانند ۱۰ درصد از ارزش کالای پیدا شده). مورد جعاله (The Work): عملی که عامل باید آن را انجام دهد. این عمل باید مشروع (قانونی)، عقلایی و دارای منفعت برای جاعل باشد. انواع جعاله (عام و خاص) قراردادهای جعاله بر اساس نحوه تعیین «عامل» به دو دسته اصلی تقسیم می‌شوند: جعاله عام (General J'alah): در جعاله عام، پیشنهاد جاعل عمومی است و مخاطب آن شخص خاصی نیست. هر کسی که کار مورد نظر را انجام دهد و به نتیجه برساند، مستحق دریافت جعل خواهد بود. معروف‌ترین مثال آن، آگهی «مژدگانی برای یابنده...» است.

قرارداد جعاله,جعاله چیست,ارکان جعاله,انواع جعاله,کاربرد قرارداد جعاله