قسمت بیست و پنجم مجموعه‌ی Crash Course Chemistry با اجرای Hank Green عنوانش هست: “Orbitals” (یعنی: اوربیتال‌ها) در این قسمت، هنک گرین توضیح می‌دهد که الکترون‌ها در اتم واقعاً چگونه در فضا قرار دارند — نه در مدارهای کلاسیک بوهر، بلکه در اوربیتال‌های کوانتومی با شکل‌های متفاوت. ️ خلاصه کامل قسمت ۲۵: Orbitals – Crash Course Chemistry ۱. از مدل بوهر تا مدل کوانتومی مدل بوهر ایده‌ی جالبی بود: الکترون‌ها در مدارهایی دایره‌ای به دور هسته می‌چرخند. اما مدل کوانتومی نشان داد که الکترون‌ها در مدارهای مشخص نمی‌چرخند، بلکه در ناحیه‌هایی از فضا با احتمال حضور بالا (اوربیتال‌ها) قرار دارند. مفهوم کلیدی: → اوربیتال = تابع موج (wave function) که احتمال یافتن الکترون را نشان می‌دهد. ۲. عددهای کوانتومی (Quantum Numbers) برای توصیف هر الکترون، از چهار عدد کوانتومی استفاده می‌شود: عدد نماد معنی مقدار ممکن اصلی n سطح انرژی 1, 2, 3, … فرعی l نوع اوربیتال 0 تا (n−1) مغناطیسی mₗ جهت‌گیری اوربیتال −l تا +l اسپین mₛ جهت چرخش الکترون +½ یا −½ ۳. انواع اوربیتال‌ها نوع l شکل ظرفیت الکترونی مثال s 0 کروی 2 1s, 2s p 1 دمبلی (دو لوبی) 6 2p, 3p d 2 چهار لوبی یا حلقوی 10 3d f 3 پیچیده 14 4f نکته: هر لایه (n) شامل n² اوربیتال است. ۴. اصل آفبا و قانون پائولی اصل آفبا (Aufbau Principle): الکترون‌ها از پایین‌ترین سطح انرژی شروع به پر کردن می‌کنند. ترتیب پر شدن: 1s → 2s → 2p → 3s → 3p → 4s → 3d → 4p → 5s → … اصل طرد پائولی (Pauli Exclusion Principle): هیچ دو الکترونی نمی‌توانند چهار عدد کوانتومی یکسان داشته باشند. قانون هوند (Hund’s Rule): در اوربیتال‌های هم‌انرژی، الکترون‌ها ابتدا به صورت تک‌تک با اسپین موازی قرار می‌گیرند. ۵. تفسیر فیزیکی اوربیتال‌ها اوربیتال‌ها حالت موجی الکترون‌ها هستند. گره‌ها (nodes) نواحی‌ای هستند که احتمال حضور الکترون صفر است. افزایش n → فاصله بیشتر از هسته + انرژی بالاتر. افزایش l → شکل پیچیده‌تر.

شیمی,آموزش شیمی,زبان,الکترون,اوربیتال