حق تجمع مسالمت‌آمیز در سایه موج اعتراضات اجتماعی نسل زد در مراکش

گروه پژوهشی حقوق بشر دانشگاه اصفهان
گروه پژوهشی حقوق بشر دانشگاه اصفهان

در اواخر سپتامبر ۲۰۲۵ مراکش شاهد موجی از اعتراضات اجتماعی شد که به‌سرعت در سراسر کشور گسترش یافت و به‌عنوان بزرگ‌ترین چالش اجتماعی برای دولت ائتلافی نخست‎وزیر، عزیز اخنوش، از زمان روی کار آمدن وی تلقی می‌شود. این اعتراض‌ها که توسط گروهی ناشناس به نام «GenZ 212» در فضای مجازی و به‌ویژه شبکه اجتماعی دیسکورد سازمان‌دهی می‌شد، عمدتاً از سوی جوانان و نوجوانانی شکل گرفت که نسبت به مشکلات ساختاری نظام بهداشتی و آموزشی و نابرابری‌های اقتصادی اعتراض داشتند. اعتراض‌ها پس از فوت هشت زن باردار در بیمارستان شهر اقادیر و انتشار تصاویری از شرایط وخیم مراکز درمانی آغاز شد و با شعار «بیمارستان‎ها پیش از استادیوم‎ها» و «سلامت، آموزش و شغل» در بسیاری از شهرها طنین‌افکن گردید. اعتراض به ساخت استادیوم‌ها، در راستای تلاش‌های مالی و عمرانی دولت مراکش جهت فراهم‌آوردن زیرساخت‌های برگزاری جام جهانی فوتبال 2030 به همراه اسپانیا و پرتغال بود. از نظر تاریخی، مراکش پس از انقلاب‌های عربی ۲۰۱۱ با اجرای اصلاحات سیاسی محدود و سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌ها توانسته بود ثبات نسبی ایجاد کند، اما افزایش بدهی‌های عمومی، نرخ بیکاری بالا بخصوص در میان قشر جوان، فشار تورمی و احساس نابرابری، زمینه شکل‌گیری نارضایتی گسترده را فراهم کرده بود. این نارضایتی‌ها در سال‌های گذشته با اعتراض‌های منطقه‌ای در ریف و جراده نمود یافت، اما جنبش جدید در سطحی ملی و با استفاده از ابزارهای جدید دیجیتالی رخ داد... --- گروه پژوهشی حقوق بشر دانشگاه اصفهان (HRIUI)

حقوق بشر,دانشگاه اصفهان,HRIUI,مراکش,نسل زد

توضیحات

در اواخر سپتامبر ۲۰۲۵ مراکش شاهد موجی از اعتراضات اجتماعی شد که به‌سرعت در سراسر کشور گسترش یافت و به‌عنوان بزرگ‌ترین چالش اجتماعی برای دولت ائتلافی نخست‎وزیر، عزیز اخنوش، از زمان روی کار آمدن وی تلقی می‌شود. این اعتراض‌ها که توسط گروهی ناشناس به نام «GenZ 212» در فضای مجازی و به‌ویژه شبکه اجتماعی دیسکورد سازمان‌دهی می‌شد، عمدتاً از سوی جوانان و نوجوانانی شکل گرفت که نسبت به مشکلات ساختاری نظام بهداشتی و آموزشی و نابرابری‌های اقتصادی اعتراض داشتند. اعتراض‌ها پس از فوت هشت زن باردار در بیمارستان شهر اقادیر و انتشار تصاویری از شرایط وخیم مراکز درمانی آغاز شد و با شعار «بیمارستان‎ها پیش از استادیوم‎ها» و «سلامت، آموزش و شغل» در بسیاری از شهرها طنین‌افکن گردید. اعتراض به ساخت استادیوم‌ها، در راستای تلاش‌های مالی و عمرانی دولت مراکش جهت فراهم‌آوردن زیرساخت‌های برگزاری جام جهانی فوتبال 2030 به همراه اسپانیا و پرتغال بود. از نظر تاریخی، مراکش پس از انقلاب‌های عربی ۲۰۱۱ با اجرای اصلاحات سیاسی محدود و سرمایه‌گذاری در زیرساخت‌ها توانسته بود ثبات نسبی ایجاد کند، اما افزایش بدهی‌های عمومی، نرخ بیکاری بالا بخصوص در میان قشر جوان، فشار تورمی و احساس نابرابری، زمینه شکل‌گیری نارضایتی گسترده را فراهم کرده بود. این نارضایتی‌ها در سال‌های گذشته با اعتراض‌های منطقه‌ای در ریف و جراده نمود یافت، اما جنبش جدید در سطحی ملی و با استفاده از ابزارهای جدید دیجیتالی رخ داد... --- گروه پژوهشی حقوق بشر دانشگاه اصفهان (HRIUI)