در روزهایی که فضای سیاست خارجی ایران بیش از همیشه درگیر پرونده هسته‌ای، بازگشت تحریم‌ها و مناسبات با شرق است، سخنان تازه‌ محمدجواد ظریف و سرگئی لاوروف بار دیگر بحث برجام را از سطح فنی و حقوقی به میدان سیاست و روایت کشانده است. این بار، تقابل نه در پشت درهای بسته‌ی مذاکرات، بلکه در برابر دوربین‌ها و در میدان افکار عمومی رخ داده است. ماجرا از جایی آغاز شد که سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه در سخنانی جنجالی مدعی شد «مکانیسم ماشه» یا همان سازوکار بازگشت خودکار تحریم‌ها، ابتکار محمدجواد ظریف بوده است؛ فرمولی که به گفته او، راه بازگشت قطعنامه‌های شورای امنیت را باز گذاشت و در عمل، «دامی حقوقی» برای ایران شد. لاوروف همچنین ادعا کرد در مراحل نهایی مذاکرات، تصمیم‌ها تنها میان ظریف و جان کری، وزیر خارجه وقت آمریکا  گرفته می‌شد و سایر اعضای گروه ۱+۵ عملاً تماشاگر بودند. این اظهارات که به‌ سرعت در رسانه‌های بین‌المللی بازتاب یافت، واکنش تند ظریف را در پی داشت. وزیر خارجه پیشین ایران در واکنش به این سخنان روایت تازه‌ای از پشت صحنه مذاکرات برجام ارائه کرد؛ روایتی که به گفته بسیاری از تحلیل‌گران، بخش‌هایی از روابط پنهان و رقابت‌های نه‌چندان آشکار میان تهران و مسکو را روشن‌تر می‌کند. روایت ظریف از پیشنهاد جنجالی محمدجواد ظریف، در سخنرانی خود در پنجاه‌وهشتمین گردهمایی «یاران و دانش‌آموختگان دانشگاه تبریز و علوم پزشکی» با محوریت «مردم و امنیت ملی» درباره پیشنهادی که به جای مکانیسم ماشه روی میز مذاکرات گذاشته شده بود، گفت: یک روز دیدیم آقای جان کری با برگه‌ای در دست وارد جلسه شد و پیشنهادی آورد که قطعنامه‌ها هر شش ماه یک‌بار تعلیق شود. یعنی هر شش ماه باید به شورای امنیت می‌رفتیم و اگرچه به‌طور اتوماتیک تمدید می‌شد، اما با درخواست دو عضو شورا می‌توانست به رأی‌گیری گذاشته شود. اگر این طرح تصویب می‌شد، برجام شش سال پیش تمام شده بود. ظریف سپس افزود: به کری گفتم این چه پیشنهادی است که آورده‌ای؟ به عقل و شعور من توهین می‌کنی؟ گفت نه، من به شعور تو توهین نمی‌کنم؛ این را رفیقت لاوروف داده است.

اکوایران,برجام,لاوروف